İZMİR'E ADIM ATILAN YER

*- BASMAHANE’DEN BASMANE’YE…

 

İzmir’de öyle kişiler var ki, onlara gerekli değer verilip verilmemesi konusunda şüpheliyim.

Sessiz, sakin bir şekilde hizmet ve çalışmalarını yürütüyorlar.

Bunlar, zengin, çekici, kusursuz değiller.

Yani bizden birileri, zeki ya da kurnaz sözcüklerini sözcülerini de bunlar için kullanmayız.

‘Özel’ olarak adlandırdığımız bu insanlara değer vermemiz yeterlidir.

Bunları aklımdan geçirmeme neden olan Murat Şahin isimle meslektaşım.

Ölçülerime göre en iyi ‘ekonomi’ muhabirlerinden biri…

Murat Şahin’den öğrendim;

İzmir Sanayici ve İş İnsanları Derneği (İZSİAD), düzenlediği Basmane-Tilkilik Kültür Turu ile kentin kültürel, tarihi ve mimari değerlerine sahip çıkma çağrısı yapmış.

Kent Gözlemcisi-Yazar Orhan Beşikçi’nin rehberliğinde Basmane-Tilkilik bölgesinde 52 ayrı noktaya ziyaret gerçekleştiren İZSİAD üyeleri, hem bölgeyi tanımış, hem de bölgenin ihtiyacı olan desteğe yakından şahit olmuşlar.

 

*- İZMİR İLE TANIŞMA MERKEZİ

 

Yakın zamana kadar İzmir’e giriş, ya da ‘adım atma!’ Basmane ile başlardı.

İster trenle, ister otobüsle sırtlarında bavulları, hatta yorganları ile ‘ekmek parası’ için İzmir’e gelenler önce Basmane ile tanışıyorlardı.

İstanbul’un Sirgeci ya da Haydarpaşa’sı gibi…

30 belki de 40 yıl öncesine kadar Basmane’nin adı ‘Basmahane’ idi.

Tarihi Basmane garının belki de 300 metreden görülecek bir tabelası vardı ve üzerinde ‘BASMAHANE GARI’ yazardı, Gar Şefi de Şefket Bilgin idi…

Çiğli, Karşıyaka ve Bornova’dan gelen trenler yüzlerce kişiyi İzmir’le bu ‘Basmahane Garı’ ile tanıştırırlardı.

Kültürpark,  yani İzmir Entertasyonal Fuarı’nın 9 Eylül Meydanının deniz tarafına bakan kısmında, şimdi İzmir’in yüzkarası çukur durumunda bulunan 15-20 dönümlük alanda ise iki katlı ilk otogar vardı.

Anadolu’dan gelen otobüsler de, ilçelere giden otobüsler de buradan hareket ederlerdi.

Sonra Halkapınar’a, oradan da Bornova’ya bağlı Işıklar’a kalktı.

AKP Hükümetleri oraya metro götürmeyi planlıyor kaç zamandır.

Ama bu yıl bu metro hattının yapılması için bütçeye 3 bin lira, yanlış okumadınız sadece ‘Üç bin lira’ konuldu…

 

*- MEDENİYETİN İZLER BASMANE’DE

 

Basmane, binlerce yıllık tarihi birikimiyle zengin bir bölge olarak öne çıkıyor.

Helenistik dönemden günümüze medeniyetlerin izleri bu semtte görülebilir:

Camiler, kiliseler, hanlar, hamamlar, okullar, sinemalar, eski İzmir evleri, esnaf kahvehaneleri ve daha fazlası.

Basmane'nin tarihsel mirası, birçok ünlü bilim, sanat ve kültür insanının da doğup büyüdüğü bu bölgeye katkıda bulunmuştur.

Ancak, tescilli ve tescilsiz kültür varlıklarının korunması konusunda istenilen başarı sağlanamamıştır.

Fiziki görüntüsü iyi olmayan yapılar zamanla zarar görmüş ve birçok kültürel miras tarihten silinmiştir.

Yerel yönetimlerin bu konuda daha etkin adımlar atması gerekiyor, ama bugünkü haliyle herkese ürküntü veriyor.

Düşünce şu:

‘Ne kadar ipini koparmış kişi varsa Basmane’de!’

Halbuki yakın zamanda canlandırılmak istenen bir ‘Oteller sokağı’ vardır ki, belgeseli yapılabilir.

İzmir’in ilk otelleri de Basmane’dedir…

Bugün Orhan Beşikçi’den, bir değerimizden söz edecektim,, İzmir'in tarihi ve kültürel mirasını tanıtmak amacıyla düzenlenen ‘Basmane ve Çevresi Tarih, Kültür, Sanat ve Arkeoloji Günlerinin önemli isminden, araştırmacısından…

Düşünün;

Dayılarımdan, annemin sekiz kardeşinden biri Yıldız Sineması’nın arka sokağında üç katlı büyüklerinden kalan evde oturuyordu.

Biz de çocukken Bornova’dan trenle Basmane’ye yani dayımlara misafir gidiyor, Ziraat Yüksek Mühendisi Aydoğan Yağcı ve Cumhuriyetin ilk öğretmenlerinden, Çiğli ve Karşıyaka’da trilyonlarca lira değerinde arsalarını Üniversite, hastane, hükümet konağı, okul, cami yapılması için bağışlayan Hatice Yağcı ve diğer kuzenimizi görmeye, oynamaya, konuşmaya giderdik.

O zamanlar Basmane hareketli idi, ama korku yoktu…

 

*- 52 AYRI MERAK NOKTASI

 

Murat Şahin’den öğrendiğime göre;

İzmir Sanayici ve İş İnsanları Derneği (İZSİAD), düzenlediği Basmane-Tilkilik Kültür Turu ile 52 ayrı noktaya ziyaret gerçekleştildi.

İZSİAD üyeleri, hem bölgeyi tanıdılar hem de bölgenin ihtiyacı olan desteğe yakından şahit oldular.

Basmane Semt Merkezi’nde Konak Belediye Başkanı Nilüfer Mutlu tarafından ağırlanan İZSİAD üyeleri, yeni dönemde Konak Belediyesi ile yapılabilecek işbirliklerini de konuştular.

İZSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Cengiz, Basmane bölgesinin İzmir’in ilk yerleşim alanlarından biri ve kente giriş noktası olduğunun altını çizerek, ‘İzmir’in en köklü ailelerinin bir dönem yaşadığı, nice İzmir değerinin doğup büyüdüğü sokaklar buralar. Bu bölgenin tarihi ile beraber korunması ve ayağa kaldırılması lazım. Konak Belediyesi’nin bu bölgede yaptığı güzel işler var. Yeni dönemde de İZSİAD olarak Konak Belediyesi ile çalışmaktan mutluluk duyarız’ dedi.

 

*- ACABA TEKSTİL FABRİKASI MI, ‘BASMAHANE’ DEDİRTTİ…

 

Kentin simge bölgelerinden Basmane'deki kültür varlıklarının korunması için çalışacaklarının altını çizen Konak Belediye Başkanı Nilüfer Mutlu, bu dönemde farklı yapıların da Konak Belediyesi'nin kullanacağı fonksiyonlarla buluşmasını hedeflediklerini söyledi.

Mutlu, “Bir diğer hedefimiz de daha hızlı bir restorasyon sürecine girebilmek ki böylelikle daha fazla yapıyı kullanıma alabilmek. İZSİAD ile önümüzdeki süreçlerde ortak projelerde bir araya gelmeyi umuyoruz’ dedi.

Basmane'nin tarihi misyonuna vurgu yapan kent gözlemcisi yazar Orhan Beşikçi ise, ‘Basmane'ye adını vermiş ve yakın zamana kadar da tekstil atölyelerinin var olduğu hatta 1740'lı yıllarda Basmane Garı'nın hemen yakınında bir tekstil fabrikası olduğunu biliyoruz.

Basmane'ye adını veren bu tekstil ürünlerinin sergileneceği bir müze kurulması düşüncesindeyiz.

Bunun için değerli iş insanlarımız ve Başkan Mutlu için bir dosya hazırladık.

Burada halen koleksiyonlarda, antikacıların elinde bu ahşap baskıların ve burada üretilen ürünlerin olduğunu biliyoruz’ diye konuştu.